1. 古诗词大全
  2. 明代诗人

宋濂的诗词全集

共收录了10首诗词作品

宋濂简介

宋濂(1310—1381)字景濂,号潜溪,别号玄真子、玄真道士、玄真遁叟。汉族,浦江(今浙江浦江县)人,元末明初文学家,曾被明太祖朱元璋誉为“开国文臣之首”,学者称太史公。宋濂与高启、刘基并称为“明初诗文三大家”。他因长孙宋慎牵连胡惟庸党案而被流放茂州,途中病死于夔州。他的代表作品有《送东阳马生序》、《朱元璋奉天讨元北伐檄文》等。
展开查看所有  

宋濂诗集大全

  • 作者:宋濂 朝代:明代

    余幼时即嗜学。家贫,无从致书以观,每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。天大寒,砚冰坚,手指不可屈伸,弗之怠。录毕,走送之,不敢稍逾约。以是人多以书假余,余因得遍观群书。既加冠,益慕圣贤之道,又患无硕师、名人与游,尝趋百里外,从乡之先达执经叩问。先达德隆望尊,门人弟子填其室,未尝稍降辞色。余立侍左右,援疑质理,俯身倾耳以请;或遇其叱咄,色愈恭,礼愈至,不敢出一言以复;俟其欣悦,则又请焉。故余虽愚,卒获有所闻。

    当余之从师也,负箧曳屣,行深山巨谷中,穷冬烈风,大雪深数尺,足肤皲裂而不知。至舍,四支僵劲不能动,媵人持汤沃灌,以衾拥覆,久而乃和。寓逆旅,主人日再食,无鲜肥滋味之享。同舍生皆被绮绣,戴朱缨宝饰之帽,腰白玉之环,左佩刀,右备容臭,烨然若神人;余则缊袍敝衣处其间,略无慕艳意,以中有足乐者,不知口体之奉不若人也。盖余之勤且艰若此。

    yú yòu shí jí shì xué 。jiā pín ,wú cóng zhì shū yǐ guān ,měi jiǎ jiè yú cáng shū zhī jiā ,shǒu zì bǐ lù ,jì rì yǐ hái 。tiān dà hán ,yàn bīng jiān ,shǒu zhǐ bú kě qū shēn ,fú zhī dài 。lù bì ,zǒu sòng zhī ,bú gǎn shāo yú yuē 。yǐ shì rén duō yǐ shū jiǎ yú ,yú yīn dé biàn guān qún shū 。jì jiā guàn ,yì mù shèng xián zhī dào ,yòu huàn wú shuò shī 、míng rén yǔ yóu ,cháng qū bǎi lǐ wài ,cóng xiāng zhī xiān dá zhí jīng kòu wèn 。xiān dá dé lóng wàng zūn ,mén rén dì zǐ tián qí shì ,wèi cháng shāo jiàng cí sè 。yú lì shì zuǒ yòu ,yuán yí zhì lǐ ,fǔ shēn qīng ěr yǐ qǐng ;huò yù qí chì duō ,sè yù gōng ,lǐ yù zhì ,bú gǎn chū yī yán yǐ fù ;sì qí xīn yuè ,zé yòu qǐng yān 。gù yú suī yú ,zú huò yǒu suǒ wén 。

    dāng yú zhī cóng shī yě ,fù qiè yè xǐ ,háng shēn shān jù gǔ zhōng ,qióng dōng liè fēng ,dà xuě shēn shù chǐ ,zú fū jun1 liè ér bú zhī 。zhì shě ,sì zhī jiāng jìn bú néng dòng ,yìng rén chí tāng wò guàn ,yǐ qīn yōng fù ,jiǔ ér nǎi hé 。yù nì lǚ ,zhǔ rén rì zài shí ,wú xiān féi zī wèi zhī xiǎng 。tóng shě shēng jiē bèi qǐ xiù ,dài zhū yīng bǎo shì zhī mào ,yāo bái yù zhī huán ,zuǒ pèi dāo ,yòu bèi róng chòu ,yè rán ruò shén rén ;yú zé wēn páo bì yī chù qí jiān ,luè wú mù yàn yì ,yǐ zhōng yǒu zú lè zhě ,bú zhī kǒu tǐ zhī fèng bú ruò rén yě 。gài yú zhī qín qiě jiān ruò cǐ 。

    送别,初中文言文,
  • 作者:宋濂 朝代:明代

      西南山水,惟川蜀最奇。然去中州万里,陆有剑阁栈道之险,水有瞿塘、滟滪之虞。跨马行,则篁竹间山高者,累旬日不见其巅际。临上而俯视,绝壑万仞,杳莫测其所穷,肝胆为之悼栗。水行,则江石悍利,波恶涡诡,舟一失势尺寸,辄糜碎土沉,下饱鱼鳖。其难至如此。故非仕有力者,不可以游;非材有文者,纵游无所得;非壮强者,多老死于其地。嗜奇之士恨焉。
    天台陈君庭学,能为诗,由中书左司掾,屡从大将北征,有劳,擢四川都指挥司照磨,由水道至成都。成都,川蜀之要地,扬子云、司马相如、诸葛武侯之所居,英雄俊杰战攻驻守之迹,诗人文士游眺饮射赋咏歌呼之所,庭学无不历览。既览必发为诗,以纪其景物时世之变,于是其诗益工。越三年,以例自免归,会予于京师;其气愈充,其语愈壮,其志意愈高;盖得于山水之助者侈矣。
    予甚自愧,方予少时,尝有志于出游天下,顾以学未成而不暇。及年壮方可出,而四方兵起,无所投足。逮今圣主兴而宇内定,极海之际,合为一家,而予齿益加耄矣。欲如庭学之游,尚可得乎?
    然吾闻古之贤士,若颜回、原宪,皆坐守陋室,蓬蒿没户,而志意常充然,有若囊括于天地者。此其故何也?得无有出于山水之外者乎?庭学其试归而求焉?苟有所得,则以告予,予将不一愧而已也!

      xī nán shān shuǐ ,wéi chuān shǔ zuì qí 。rán qù zhōng zhōu wàn lǐ ,lù yǒu jiàn gé zhàn dào zhī xiǎn ,shuǐ yǒu qú táng 、yàn yù zhī yú 。kuà mǎ háng ,zé huáng zhú jiān shān gāo zhě ,lèi xún rì bú jiàn qí diān jì 。lín shàng ér fǔ shì ,jué hè wàn rèn ,yǎo mò cè qí suǒ qióng ,gān dǎn wéi zhī dào lì 。shuǐ háng ,zé jiāng shí hàn lì ,bō è wō guǐ ,zhōu yī shī shì chǐ cùn ,zhé mí suì tǔ chén ,xià bǎo yú biē 。qí nán zhì rú cǐ 。gù fēi shì yǒu lì zhě ,bú kě yǐ yóu ;fēi cái yǒu wén zhě ,zòng yóu wú suǒ dé ;fēi zhuàng qiáng zhě ,duō lǎo sǐ yú qí dì 。shì qí zhī shì hèn yān 。
    tiān tái chén jun1 tíng xué ,néng wéi shī ,yóu zhōng shū zuǒ sī yuàn ,lǚ cóng dà jiāng běi zhēng ,yǒu láo ,zhuó sì chuān dōu zhǐ huī sī zhào mó ,yóu shuǐ dào zhì chéng dōu 。chéng dōu ,chuān shǔ zhī yào dì ,yáng zǐ yún 、sī mǎ xiàng rú 、zhū gě wǔ hóu zhī suǒ jū ,yīng xióng jun4 jié zhàn gōng zhù shǒu zhī jì ,shī rén wén shì yóu tiào yǐn shè fù yǒng gē hū zhī suǒ ,tíng xué wú bú lì lǎn 。jì lǎn bì fā wéi shī ,yǐ jì qí jǐng wù shí shì zhī biàn ,yú shì qí shī yì gōng 。yuè sān nián ,yǐ lì zì miǎn guī ,huì yǔ yú jīng shī ;qí qì yù chōng ,qí yǔ yù zhuàng ,qí zhì yì yù gāo ;gài dé yú shān shuǐ zhī zhù zhě chǐ yǐ 。
    yǔ shèn zì kuì ,fāng yǔ shǎo shí ,cháng yǒu zhì yú chū yóu tiān xià ,gù yǐ xué wèi chéng ér bú xiá 。jí nián zhuàng fāng kě chū ,ér sì fāng bīng qǐ ,wú suǒ tóu zú 。dǎi jīn shèng zhǔ xìng ér yǔ nèi dìng ,jí hǎi zhī jì ,hé wéi yī jiā ,ér yǔ chǐ yì jiā mào yǐ 。yù rú tíng xué zhī yóu ,shàng kě dé hū ?
    rán wú wén gǔ zhī xián shì ,ruò yán huí 、yuán xiàn ,jiē zuò shǒu lòu shì ,péng hāo méi hù ,ér zhì yì cháng chōng rán ,yǒu ruò náng kuò yú tiān dì zhě 。cǐ qí gù hé yě ?dé wú yǒu chū yú shān shuǐ zhī wài zhě hū ?tíng xué qí shì guī ér qiú yān ?gǒu yǒu suǒ dé ,zé yǐ gào yǔ ,yǔ jiāng bú yī kuì ér yǐ yě !

    送别,古文观止,
  • 作者:宋濂 朝代:明代

      金陵为帝王之州。自六朝迄于南唐,类皆偏据一方,无以应山川之王气。逮我皇帝,定鼎于兹,始足以当之。由是声教所暨,罔间朔南;存神穆清,与天同体。虽一豫一游,亦可为天下后世法。京城之西北有狮子山,自卢龙蜿蜒而来。长江如虹贯,蟠绕其下。上以其地雄胜,诏建楼于巅,与民同游观之乐。遂锡嘉名为“阅江”云。
    登览之顷,万象森列,千载之秘,一旦轩露。岂非天造地设,以俟大一统之君,而开千万世之伟观者欤?当风日清美,法驾幸临,升其崇椒,凭阑遥瞩,必悠然而动遐思。见江汉之朝宗,诸侯之述职,城池之高深,关阨之严固,必曰:“此朕沐风栉雨、战胜攻取之所致也。”中夏之广,益思有以保之。见波涛之浩荡,风帆之上下,番舶接迹而来庭,蛮琛联肩而入贡,必曰:“此朕德绥威服,覃及外内之所及也。”四陲之远,益思所以柔之。见两岸之间、四郊之上,耕人有炙肤皲足之烦,农女有捋桑行馌之勤,必曰:“此朕拔诸水火、而登于衽席者也。”万方之民,益思有以安之。触类而思,不一而足。臣知斯楼之建,皇上所以发舒精神,因物兴感,无不寓其致治之思,奚此阅夫长江而已哉?彼临春、结绮,非弗华矣;齐云、落星,非不高矣。不过乐管弦之淫响,藏燕赵之艳姬。一旋踵间而感慨系之,臣不知其为何说也。
    虽然,长江发源岷山,委蛇七千余里而始入海,白涌碧翻,六朝之时,往往倚之为天堑;今则南北一家,视为安流,无所事乎战争矣。然则,果谁之力欤?逢掖之士,有登斯楼而阅斯江者,当思帝德如天,荡荡难名,与神禹疏凿之功同一罔极。忠君报上之心,其有不油然而兴者耶?
    臣不敏,奉旨撰记,欲上推宵旰图治之切者,勒诸贞珉。他若留连光景之辞,皆略而不陈,惧亵也。

      jīn líng wéi dì wáng zhī zhōu 。zì liù cháo qì yú nán táng ,lèi jiē piān jù yī fāng ,wú yǐ yīng shān chuān zhī wáng qì 。dǎi wǒ huáng dì ,dìng dǐng yú zī ,shǐ zú yǐ dāng zhī 。yóu shì shēng jiāo suǒ jì ,wǎng jiān shuò nán ;cún shén mù qīng ,yǔ tiān tóng tǐ 。suī yī yù yī yóu ,yì kě wéi tiān xià hòu shì fǎ 。jīng chéng zhī xī běi yǒu shī zǐ shān ,zì lú lóng wān yán ér lái 。zhǎng jiāng rú hóng guàn ,pán rào qí xià 。shàng yǐ qí dì xióng shèng ,zhào jiàn lóu yú diān ,yǔ mín tóng yóu guān zhī lè 。suí xī jiā míng wéi “yuè jiāng ”yún 。
    dēng lǎn zhī qǐng ,wàn xiàng sēn liè ,qiān zǎi zhī mì ,yī dàn xuān lù 。qǐ fēi tiān zào dì shè ,yǐ sì dà yī tǒng zhī jun1 ,ér kāi qiān wàn shì zhī wěi guān zhě yú ?dāng fēng rì qīng měi ,fǎ jià xìng lín ,shēng qí chóng jiāo ,píng lán yáo zhǔ ,bì yōu rán ér dòng xiá sī 。jiàn jiāng hàn zhī cháo zōng ,zhū hóu zhī shù zhí ,chéng chí zhī gāo shēn ,guān è zhī yán gù ,bì yuē :“cǐ zhèn mù fēng zhì yǔ 、zhàn shèng gōng qǔ zhī suǒ zhì yě 。”zhōng xià zhī guǎng ,yì sī yǒu yǐ bǎo zhī 。jiàn bō tāo zhī hào dàng ,fēng fān zhī shàng xià ,fān bó jiē jì ér lái tíng ,mán chēn lián jiān ér rù gòng ,bì yuē :“cǐ zhèn dé suí wēi fú ,tán jí wài nèi zhī suǒ jí yě 。”sì chuí zhī yuǎn ,yì sī suǒ yǐ róu zhī 。jiàn liǎng àn zhī jiān 、sì jiāo zhī shàng ,gēng rén yǒu zhì fū jun1 zú zhī fán ,nóng nǚ yǒu lǚ sāng háng yè zhī qín ,bì yuē :“cǐ zhèn bá zhū shuǐ huǒ 、ér dēng yú rèn xí zhě yě 。”wàn fāng zhī mín ,yì sī yǒu yǐ ān zhī 。chù lèi ér sī ,bú yī ér zú 。chén zhī sī lóu zhī jiàn ,huáng shàng suǒ yǐ fā shū jīng shén ,yīn wù xìng gǎn ,wú bú yù qí zhì zhì zhī sī ,xī cǐ yuè fū zhǎng jiāng ér yǐ zāi ?bǐ lín chūn 、jié qǐ ,fēi fú huá yǐ ;qí yún 、luò xīng ,fēi bú gāo yǐ 。bú guò lè guǎn xián zhī yín xiǎng ,cáng yàn zhào zhī yàn jī 。yī xuán zhǒng jiān ér gǎn kǎi xì zhī ,chén bú zhī qí wéi hé shuō yě 。
    suī rán ,zhǎng jiāng fā yuán mín shān ,wěi shé qī qiān yú lǐ ér shǐ rù hǎi ,bái yǒng bì fān ,liù cháo zhī shí ,wǎng wǎng yǐ zhī wéi tiān qiàn ;jīn zé nán běi yī jiā ,shì wéi ān liú ,wú suǒ shì hū zhàn zhēng yǐ 。rán zé ,guǒ shuí zhī lì yú ?féng yè zhī shì ,yǒu dēng sī lóu ér yuè sī jiāng zhě ,dāng sī dì dé rú tiān ,dàng dàng nán míng ,yǔ shén yǔ shū záo zhī gōng tóng yī wǎng jí 。zhōng jun1 bào shàng zhī xīn ,qí yǒu bú yóu rán ér xìng zhě yē ?
    chén bú mǐn ,fèng zhǐ zhuàn jì ,yù shàng tuī xiāo gàn tú zhì zhī qiē zhě ,lè zhū zhēn mín 。tā ruò liú lián guāng jǐng zhī cí ,jiē luè ér bú chén ,jù xiè yě 。

    古文观止,
  • 作者:宋濂 朝代:明代

      余幼时即嗜学。家贫,无从致书以观,每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。天大寒,砚冰坚,手指不可屈伸,弗之怠。录毕,走送之,不敢稍逾约。以是人多以书假余,余因得遍观群书。既加冠,益慕圣贤之道,又患无硕师、名人与游,尝趋百里外,从乡之先达执经叩问。先达德隆望尊,门人弟子填其室,未尝稍降辞色。余立侍左右,援疑质理,俯身倾耳以请;或遇其叱咄,色愈恭,礼愈至,不敢出一言以复;俟其欣悦,则又请焉。故余虽愚,卒获有所闻。

      当余之从师也,负箧曳屣,行深山巨谷中,穷冬烈风,大雪深数尺,足肤皲裂而不知。至舍,四支僵劲不能动,媵人持汤沃灌,以衾拥覆,久而乃和。寓逆旅,主人日再食,无鲜肥滋味之享。同舍生皆被绮绣,戴朱缨宝饰之帽,腰白玉之环,左佩刀,右备容臭,烨然若神人;余则缊袍敝衣处其间,略无慕艳意,以中有足乐者,不知口体之奉不若人也。盖余之勤且艰若此。

      yú yòu shí jí shì xué 。jiā pín ,wú cóng zhì shū yǐ guān ,měi jiǎ jiè yú cáng shū zhī jiā ,shǒu zì bǐ lù ,jì rì yǐ hái 。tiān dà hán ,yàn bīng jiān ,shǒu zhǐ bú kě qū shēn ,fú zhī dài 。lù bì ,zǒu sòng zhī ,bú gǎn shāo yú yuē 。yǐ shì rén duō yǐ shū jiǎ yú ,yú yīn dé biàn guān qún shū 。jì jiā guàn ,yì mù shèng xián zhī dào ,yòu huàn wú shuò shī 、míng rén yǔ yóu ,cháng qū bǎi lǐ wài ,cóng xiāng zhī xiān dá zhí jīng kòu wèn 。xiān dá dé lóng wàng zūn ,mén rén dì zǐ tián qí shì ,wèi cháng shāo jiàng cí sè 。yú lì shì zuǒ yòu ,yuán yí zhì lǐ ,fǔ shēn qīng ěr yǐ qǐng ;huò yù qí chì duō ,sè yù gōng ,lǐ yù zhì ,bú gǎn chū yī yán yǐ fù ;sì qí xīn yuè ,zé yòu qǐng yān 。gù yú suī yú ,zú huò yǒu suǒ wén 。

      dāng yú zhī cóng shī yě ,fù qiè yè xǐ ,háng shēn shān jù gǔ zhōng ,qióng dōng liè fēng ,dà xuě shēn shù chǐ ,zú fū jun1 liè ér bú zhī 。zhì shě ,sì zhī jiāng jìn bú néng dòng ,yìng rén chí tāng wò guàn ,yǐ qīn yōng fù ,jiǔ ér nǎi hé 。yù nì lǚ ,zhǔ rén rì zài shí ,wú xiān féi zī wèi zhī xiǎng 。tóng shě shēng jiē bèi qǐ xiù ,dài zhū yīng bǎo shì zhī mào ,yāo bái yù zhī huán ,zuǒ pèi dāo ,yòu bèi róng chòu ,yè rán ruò shén rén ;yú zé wēn páo bì yī chù qí jiān ,luè wú mù yàn yì ,yǐ zhōng yǒu zú lè zhě ,bú zhī kǒu tǐ zhī fèng bú ruò rén yě 。gài yú zhī qín qiě jiān ruò cǐ 。

    辞赋,
  • 作者:宋濂 朝代:明代

      西南山水,惟川蜀最奇。然去中州万里,陆有剑阁栈道之险,水有瞿塘、滟滪之虞。跨马行,则篁竹间山高者,累旬日不见其巅际。临上而俯视,绝壑万仞,杳莫测其所穷,肝胆为之悼栗。水行,则江石悍利,波恶涡诡,舟一失势尺寸,辄糜碎土沉,下饱鱼鳖。其难至如此。故非仕有力者,不可以游;非材有文者,纵游无所得;非壮强者,多老死于其地。嗜奇之士恨焉。

      天台陈君庭学,能为诗,由中书左司掾,屡从大将北征,有劳,擢四川都指挥司照磨,由水道至成都。成都,川蜀之要地,扬子云、司马相如、诸葛武侯之所居,英雄俊杰战攻驻守之迹,诗人文士游眺饮射赋咏歌呼之所,庭学无不历览。既览必发为诗,以纪其景物时世之变,于是其诗益工。越三年,以例自免归,会予于京师;其气愈充,其语愈壮,其志意愈高;盖得于山水之助者侈矣。

      予甚自愧,方予少时,尝有志于出游天下,顾以学未成而不暇。及年壮方可出,而四方兵起,无所投足。逮今圣主兴而宇内定,极海之际,合为一家,而予齿益加耄矣。欲如庭学之游,尚可得乎?

      然吾闻古之贤士,若颜回、原宪,皆坐守陋室,蓬蒿没户,而志意常充然,有若囊括于天地者。此其故何也?得无有出于山水之外者乎?庭学其试归而求焉?苟有所得,则以告予,予将不一愧而已也!

      xī nán shān shuǐ ,wéi chuān shǔ zuì qí 。rán qù zhōng zhōu wàn lǐ ,lù yǒu jiàn gé zhàn dào zhī xiǎn ,shuǐ yǒu qú táng 、yàn yù zhī yú 。kuà mǎ háng ,zé huáng zhú jiān shān gāo zhě ,lèi xún rì bú jiàn qí diān jì 。lín shàng ér fǔ shì ,jué hè wàn rèn ,yǎo mò cè qí suǒ qióng ,gān dǎn wéi zhī dào lì 。shuǐ háng ,zé jiāng shí hàn lì ,bō è wō guǐ ,zhōu yī shī shì chǐ cùn ,zhé mí suì tǔ chén ,xià bǎo yú biē 。qí nán zhì rú cǐ 。gù fēi shì yǒu lì zhě ,bú kě yǐ yóu ;fēi cái yǒu wén zhě ,zòng yóu wú suǒ dé ;fēi zhuàng qiáng zhě ,duō lǎo sǐ yú qí dì 。shì qí zhī shì hèn yān 。

      tiān tái chén jun1 tíng xué ,néng wéi shī ,yóu zhōng shū zuǒ sī yuàn ,lǚ cóng dà jiāng běi zhēng ,yǒu láo ,zhuó sì chuān dōu zhǐ huī sī zhào mó ,yóu shuǐ dào zhì chéng dōu 。chéng dōu ,chuān shǔ zhī yào dì ,yáng zǐ yún 、sī mǎ xiàng rú 、zhū gě wǔ hóu zhī suǒ jū ,yīng xióng jun4 jié zhàn gōng zhù shǒu zhī jì ,shī rén wén shì yóu tiào yǐn shè fù yǒng gē hū zhī suǒ ,tíng xué wú bú lì lǎn 。jì lǎn bì fā wéi shī ,yǐ jì qí jǐng wù shí shì zhī biàn ,yú shì qí shī yì gōng 。yuè sān nián ,yǐ lì zì miǎn guī ,huì yǔ yú jīng shī ;qí qì yù chōng ,qí yǔ yù zhuàng ,qí zhì yì yù gāo ;gài dé yú shān shuǐ zhī zhù zhě chǐ yǐ 。

      yǔ shèn zì kuì ,fāng yǔ shǎo shí ,cháng yǒu zhì yú chū yóu tiān xià ,gù yǐ xué wèi chéng ér bú xiá 。jí nián zhuàng fāng kě chū ,ér sì fāng bīng qǐ ,wú suǒ tóu zú 。dǎi jīn shèng zhǔ xìng ér yǔ nèi dìng ,jí hǎi zhī jì ,hé wéi yī jiā ,ér yǔ chǐ yì jiā mào yǐ 。yù rú tíng xué zhī yóu ,shàng kě dé hū ?

      rán wú wén gǔ zhī xián shì ,ruò yán huí 、yuán xiàn ,jiē zuò shǒu lòu shì ,péng hāo méi hù ,ér zhì yì cháng chōng rán ,yǒu ruò náng kuò yú tiān dì zhě 。cǐ qí gù hé yě ?dé wú yǒu chū yú shān shuǐ zhī wài zhě hū ?tíng xué qí shì guī ér qiú yān ?gǒu yǒu suǒ dé ,zé yǐ gào yǔ ,yǔ jiāng bú yī kuì ér yǐ yě !

    辞赋,
  • 作者:宋濂 朝代:明代

      金陵为帝王之州。自六朝迄于南唐,类皆偏据一方,无以应山川之王气。逮我皇帝,定鼎于兹,始足以当之。由是声教所暨,罔间朔南;存神穆清,与天同体。虽一豫一游,亦可为天下后世法。京城之西北有狮子山,自卢龙蜿蜒而来。长江如虹贯,蟠绕其下。上以其地雄胜,诏建楼于巅,与民同游观之乐。遂锡嘉名为“阅江”云。

      登览之顷,万象森列,千载之秘,一旦轩露。岂非天造地设,以俟大一统之君,而开千万世之伟观者欤?当风日清美,法驾幸临,升其崇椒,凭阑遥瞩,必悠然而动遐思。见江汉之朝宗,诸侯之述职,城池之高深,关阨之严固,必曰:“此朕沐风栉雨、战胜攻取之所致也。”中夏之广,益思有以保之。见波涛之浩荡,风帆之上下,番舶接迹而来庭,蛮琛联肩而入贡,必曰:“此朕德绥威服,覃及外内之所及也。”四陲之远,益思所以柔之。见两岸之间、四郊之上,耕人有炙肤皲足之烦,农女有捋桑行馌之勤,必曰:“此朕拔诸水火、而登于衽席者也。”万方之民,益思有以安之。触类而思,不一而足。臣知斯楼之建,皇上所以发舒精神,因物兴感,无不寓其致治之思,奚此阅夫长江而已哉?彼临春、结绮,非弗华矣;齐云、落星,非不高矣。不过乐管弦之淫响,藏燕赵之艳姬。一旋踵间而感慨系之,臣不知其为何说也。

      虽然,长江发源岷山,委蛇七千余里而始入海,白涌碧翻,六朝之时,往往倚之为天堑;今则南北一家,视为安流,无所事乎战争矣。然则,果谁之力欤?逢掖之士,有登斯楼而阅斯江者,当思帝德如天,荡荡难名,与神禹疏凿之功同一罔极。忠君报上之心,其有不油然而兴者耶?

      臣不敏,奉旨撰记,欲上推宵旰图治之切者,勒诸贞珉。他若留连光景之辞,皆略而不陈,惧亵也。

      jīn líng wéi dì wáng zhī zhōu 。zì liù cháo qì yú nán táng ,lèi jiē piān jù yī fāng ,wú yǐ yīng shān chuān zhī wáng qì 。dǎi wǒ huáng dì ,dìng dǐng yú zī ,shǐ zú yǐ dāng zhī 。yóu shì shēng jiāo suǒ jì ,wǎng jiān shuò nán ;cún shén mù qīng ,yǔ tiān tóng tǐ 。suī yī yù yī yóu ,yì kě wéi tiān xià hòu shì fǎ 。jīng chéng zhī xī běi yǒu shī zǐ shān ,zì lú lóng wān yán ér lái 。zhǎng jiāng rú hóng guàn ,pán rào qí xià 。shàng yǐ qí dì xióng shèng ,zhào jiàn lóu yú diān ,yǔ mín tóng yóu guān zhī lè 。suí xī jiā míng wéi “yuè jiāng ”yún 。

      dēng lǎn zhī qǐng ,wàn xiàng sēn liè ,qiān zǎi zhī mì ,yī dàn xuān lù 。qǐ fēi tiān zào dì shè ,yǐ sì dà yī tǒng zhī jun1 ,ér kāi qiān wàn shì zhī wěi guān zhě yú ?dāng fēng rì qīng měi ,fǎ jià xìng lín ,shēng qí chóng jiāo ,píng lán yáo zhǔ ,bì yōu rán ér dòng xiá sī 。jiàn jiāng hàn zhī cháo zōng ,zhū hóu zhī shù zhí ,chéng chí zhī gāo shēn ,guān è zhī yán gù ,bì yuē :“cǐ zhèn mù fēng zhì yǔ 、zhàn shèng gōng qǔ zhī suǒ zhì yě 。”zhōng xià zhī guǎng ,yì sī yǒu yǐ bǎo zhī 。jiàn bō tāo zhī hào dàng ,fēng fān zhī shàng xià ,fān bó jiē jì ér lái tíng ,mán chēn lián jiān ér rù gòng ,bì yuē :“cǐ zhèn dé suí wēi fú ,tán jí wài nèi zhī suǒ jí yě 。”sì chuí zhī yuǎn ,yì sī suǒ yǐ róu zhī 。jiàn liǎng àn zhī jiān 、sì jiāo zhī shàng ,gēng rén yǒu zhì fū jun1 zú zhī fán ,nóng nǚ yǒu lǚ sāng háng yè zhī qín ,bì yuē :“cǐ zhèn bá zhū shuǐ huǒ 、ér dēng yú rèn xí zhě yě 。”wàn fāng zhī mín ,yì sī yǒu yǐ ān zhī 。chù lèi ér sī ,bú yī ér zú 。chén zhī sī lóu zhī jiàn ,huáng shàng suǒ yǐ fā shū jīng shén ,yīn wù xìng gǎn ,wú bú yù qí zhì zhì zhī sī ,xī cǐ yuè fū zhǎng jiāng ér yǐ zāi ?bǐ lín chūn 、jié qǐ ,fēi fú huá yǐ ;qí yún 、luò xīng ,fēi bú gāo yǐ 。bú guò lè guǎn xián zhī yín xiǎng ,cáng yàn zhào zhī yàn jī 。yī xuán zhǒng jiān ér gǎn kǎi xì zhī ,chén bú zhī qí wéi hé shuō yě 。

      suī rán ,zhǎng jiāng fā yuán mín shān ,wěi shé qī qiān yú lǐ ér shǐ rù hǎi ,bái yǒng bì fān ,liù cháo zhī shí ,wǎng wǎng yǐ zhī wéi tiān qiàn ;jīn zé nán běi yī jiā ,shì wéi ān liú ,wú suǒ shì hū zhàn zhēng yǐ 。rán zé ,guǒ shuí zhī lì yú ?féng yè zhī shì ,yǒu dēng sī lóu ér yuè sī jiāng zhě ,dāng sī dì dé rú tiān ,dàng dàng nán míng ,yǔ shén yǔ shū záo zhī gōng tóng yī wǎng jí 。zhōng jun1 bào shàng zhī xīn ,qí yǒu bú yóu rán ér xìng zhě yē ?

      chén bú mǐn ,fèng zhǐ zhuàn jì ,yù shàng tuī xiāo gàn tú zhì zhī qiē zhě ,lè zhū zhēn mín 。tā ruò liú lián guāng jǐng zhī cí ,jiē luè ér bú chén ,jù xiè yě 。

    辞赋,
  • 作者:宋濂 朝代:明代

      王冕者,诸暨人。七八岁时,父命牧牛陇上,窃入学舍,听诸生诵书;听已,辄默记。暮归,忘其牛。或牵牛来责蹊田者。父怒,挞之,已而复如初。母曰:“儿痴如此,曷不听其所为?”冕因去,依僧寺以居。夜潜出,坐佛膝上,执策映长明灯读之,琅琅达旦。佛像多土偶,狞恶可怖;冕小儿,恬若不见。

      安阳韩性闻而异之,录为弟子,学遂为通儒。 性卒,门人事冕如事性。时冕父已卒,即迎母入越城就养。久之,母思还故里,冕买白牛驾母车,自被古冠服随车后。乡里儿竞遮道讪笑,冕亦笑。选自《元史·王冕传》

      wáng miǎn zhě ,zhū jì rén 。qī bā suì shí ,fù mìng mù niú lǒng shàng ,qiè rù xué shě ,tīng zhū shēng sòng shū ;tīng yǐ ,zhé mò jì 。mù guī ,wàng qí niú 。huò qiān niú lái zé qī tián zhě 。fù nù ,tà zhī ,yǐ ér fù rú chū 。mǔ yuē :“ér chī rú cǐ ,hé bú tīng qí suǒ wéi ?”miǎn yīn qù ,yī sēng sì yǐ jū 。yè qián chū ,zuò fó xī shàng ,zhí cè yìng zhǎng míng dēng dú zhī ,láng láng dá dàn 。fó xiàng duō tǔ ǒu ,níng è kě bù ;miǎn xiǎo ér ,tián ruò bú jiàn 。

      ān yáng hán xìng wén ér yì zhī ,lù wéi dì zǐ ,xué suí wéi tōng rú 。 xìng zú ,mén rén shì miǎn rú shì xìng 。shí miǎn fù yǐ zú ,jí yíng mǔ rù yuè chéng jiù yǎng 。jiǔ zhī ,mǔ sī hái gù lǐ ,miǎn mǎi bái niú jià mǔ chē ,zì bèi gǔ guàn fú suí chē hòu 。xiāng lǐ ér jìng zhē dào shàn xiào ,miǎn yì xiào 。xuǎn zì 《yuán shǐ ·wáng miǎn chuán 》

    辞赋,
  • 作者:宋濂 朝代:明代

    昔吴起出,遇故人,而止之食。故人曰:“诺,期返而食。”起曰:“待公而食。”故人至暮不来,起不食待之。明日早,令人求故人,故人来,方与之食。起之不食以俟者,恐其自食其言也。其为信若此,宜其能服三军欤?欲服三军,非信不可也!

    xī wú qǐ chū ,yù gù rén ,ér zhǐ zhī shí 。gù rén yuē :“nuò ,qī fǎn ér shí 。”qǐ yuē :“dài gōng ér shí 。”gù rén zhì mù bú lái ,qǐ bú shí dài zhī 。míng rì zǎo ,lìng rén qiú gù rén ,gù rén lái ,fāng yǔ zhī shí 。qǐ zhī bú shí yǐ sì zhě ,kǒng qí zì shí qí yán yě 。qí wéi xìn ruò cǐ ,yí qí néng fú sān jun1 yú ?yù fú sān jun1 ,fēi xìn bú kě yě !

    辞赋,
  • 作者:宋濂 朝代:明代

    余幼时即嗜学。家贫,无从致书以观,每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。天大寒,砚冰坚,手指不可屈伸,弗之怠。录毕,走送之,不敢稍逾约。以是人多以书假余,余因得遍观群书。既加冠,益慕圣贤之道 ,又患无硕师、名人与游,尝趋百里外,从乡之先达执经叩问。先达德隆望尊,门人弟子填其室,未尝稍降辞色。余立侍左右,援疑质理,俯身倾耳以请;或遇其叱咄,色愈恭,礼愈至,不敢出一言以复;俟其欣悦,则又请焉。故余虽愚,卒获有所闻。

    当余之从师也,负箧曳屣,行深山巨谷中,穷冬烈风,大雪深数尺,足肤皲裂而不知。至舍,四支僵劲不能动,媵人持汤沃灌,以衾拥覆,久而乃和。寓逆旅,主人日再食,无鲜肥滋味之享。同舍生皆被绮绣,戴朱缨宝饰之帽,腰白玉之环,左佩刀,右备容臭,烨然若神人;余则缊袍敝衣处其间,略无慕艳意。以中有足乐者,不知口体之奉不若人也。盖余之勤且艰若此。

    今虽耄老,未有所成,犹幸预君子之列,而承天子之宠光,缀公卿之后,日侍坐备顾问,四海亦谬称其氏名,况才之过于余者乎?

    今诸生学于太学,县官日有廪稍之供,父母岁有裘葛之遗,无冻馁之患矣;坐大厦之下而诵《诗》《书》,无奔走之劳矣;有司业、博士为之师,未有问而不告,求而不得者也;凡所宜有之书,皆集于此,不必若余之手录,假诸人而后见也。其业有不精,德有不成者,非天质之卑,则心不若余之专耳,岂他人之过哉!

    东阳马生君则,在太学已二年,流辈甚称其贤。余朝京师,生以乡人子谒余,撰长书以为贽,辞甚畅达,与之论辩,言和而色夷。自谓少时用心于学甚劳,是可谓善学者矣!其将归见其亲也,余故道为学之难以告之。谓余勉乡人以学者,余之志也;诋我夸际遇之盛而骄乡人者,岂知余者哉!

    yú yòu shí jí shì xué 。jiā pín ,wú cóng zhì shū yǐ guān ,měi jiǎ jiè yú cáng shū zhī jiā ,shǒu zì bǐ lù ,jì rì yǐ hái 。tiān dà hán ,yàn bīng jiān ,shǒu zhǐ bú kě qū shēn ,fú zhī dài 。lù bì ,zǒu sòng zhī ,bú gǎn shāo yú yuē 。yǐ shì rén duō yǐ shū jiǎ yú ,yú yīn dé biàn guān qún shū 。jì jiā guàn ,yì mù shèng xián zhī dào ,yòu huàn wú shuò shī 、míng rén yǔ yóu ,cháng qū bǎi lǐ wài ,cóng xiāng zhī xiān dá zhí jīng kòu wèn 。xiān dá dé lóng wàng zūn ,mén rén dì zǐ tián qí shì ,wèi cháng shāo jiàng cí sè 。yú lì shì zuǒ yòu ,yuán yí zhì lǐ ,fǔ shēn qīng ěr yǐ qǐng ;huò yù qí chì duō ,sè yù gōng ,lǐ yù zhì ,bú gǎn chū yī yán yǐ fù ;sì qí xīn yuè ,zé yòu qǐng yān 。gù yú suī yú ,zú huò yǒu suǒ wén 。

    dāng yú zhī cóng shī yě ,fù qiè yè xǐ ,háng shēn shān jù gǔ zhōng ,qióng dōng liè fēng ,dà xuě shēn shù chǐ ,zú fū jun1 liè ér bú zhī 。zhì shě ,sì zhī jiāng jìn bú néng dòng ,yìng rén chí tāng wò guàn ,yǐ qīn yōng fù ,jiǔ ér nǎi hé 。yù nì lǚ ,zhǔ rén rì zài shí ,wú xiān féi zī wèi zhī xiǎng 。tóng shě shēng jiē bèi qǐ xiù ,dài zhū yīng bǎo shì zhī mào ,yāo bái yù zhī huán ,zuǒ pèi dāo ,yòu bèi róng chòu ,yè rán ruò shén rén ;yú zé wēn páo bì yī chù qí jiān ,luè wú mù yàn yì 。yǐ zhōng yǒu zú lè zhě ,bú zhī kǒu tǐ zhī fèng bú ruò rén yě 。gài yú zhī qín qiě jiān ruò cǐ 。

    jīn suī mào lǎo ,wèi yǒu suǒ chéng ,yóu xìng yù jun1 zǐ zhī liè ,ér chéng tiān zǐ zhī chǒng guāng ,zhuì gōng qīng zhī hòu ,rì shì zuò bèi gù wèn ,sì hǎi yì miù chēng qí shì míng ,kuàng cái zhī guò yú yú zhě hū ?

    jīn zhū shēng xué yú tài xué ,xiàn guān rì yǒu lǐn shāo zhī gòng ,fù mǔ suì yǒu qiú gě zhī yí ,wú dòng něi zhī huàn yǐ ;zuò dà shà zhī xià ér sòng 《shī 》《shū 》,wú bēn zǒu zhī láo yǐ ;yǒu sī yè 、bó shì wéi zhī shī ,wèi yǒu wèn ér bú gào ,qiú ér bú dé zhě yě ;fán suǒ yí yǒu zhī shū ,jiē jí yú cǐ ,bú bì ruò yú zhī shǒu lù ,jiǎ zhū rén ér hòu jiàn yě 。qí yè yǒu bú jīng ,dé yǒu bú chéng zhě ,fēi tiān zhì zhī bēi ,zé xīn bú ruò yú zhī zhuān ěr ,qǐ tā rén zhī guò zāi !

    dōng yáng mǎ shēng jun1 zé ,zài tài xué yǐ èr nián ,liú bèi shèn chēng qí xián 。yú cháo jīng shī ,shēng yǐ xiāng rén zǐ yè yú ,zhuàn zhǎng shū yǐ wéi zhì ,cí shèn chàng dá ,yǔ zhī lùn biàn ,yán hé ér sè yí 。zì wèi shǎo shí yòng xīn yú xué shèn láo ,shì kě wèi shàn xué zhě yǐ !qí jiāng guī jiàn qí qīn yě ,yú gù dào wéi xué zhī nán yǐ gào zhī 。wèi yú miǎn xiāng rén yǐ xué zhě ,yú zhī zhì yě ;dǐ wǒ kuā jì yù zhī shèng ér jiāo xiāng rén zhě ,qǐ zhī yú zhě zāi !

    ,
  • 作者:宋濂 朝代:明代

    余幼时即嗜学。家贫,无从致书以观,每假借于藏书之家,手自笔录,计日以还。天大寒,砚冰坚,手指不可屈伸,弗之怠。录毕,走送之,不敢稍逾约。以是人多以书假余,余因得遍观群书。既加冠,益慕圣贤之道 ,又患无硕师、名人与游,尝趋百里外,从乡之先达执经叩问。先达德隆望尊,门人弟子填其室,未尝稍降辞色。余立侍左右,援疑质理,俯身倾耳以请;或遇其叱咄,色愈恭,礼愈至,不敢出一言以复;俟其欣悦,则又请焉。故余虽愚,卒获有所闻。

    当余之从师也,负箧曳屣,行深山巨谷中,穷冬烈风,大雪深数尺,足肤皲裂而不知。至舍,四支僵劲不能动,媵人持汤沃灌,以衾拥覆,久而乃和。寓逆旅,主人日再食,无鲜肥滋味之享。同舍生皆被绮绣,戴朱缨宝饰之帽,腰白玉之环,左佩刀,右备容臭,烨然若神人;余则缊袍敝衣处其间,略无慕艳意。以中有足乐者,不知口体之奉不若人也。盖余之勤且艰若此。

    今虽耄老,未有所成,犹幸预君子之列,而承天子之宠光,缀公卿之后,日侍坐备顾问,四海亦谬称其氏名,况才之过于余者乎?

    今诸生学于太学,县官日有廪稍之供,父母岁有裘葛之遗,无冻馁之患矣;坐大厦之下而诵《诗》《书》,无奔走之劳矣;有司业、博士为之师,未有问而不告,求而不得者也;凡所宜有之书,皆集于此,不必若余之手录,假诸人而后见也。其业有不精,德有不成者,非天质之卑,则心不若余之专耳,岂他人之过哉!

    东阳马生君则,在太学已二年,流辈甚称其贤。余朝京师,生以乡人子谒余,撰长书以为贽,辞甚畅达,与之论辩,言和而色夷。自谓少时用心于学甚劳,是可谓善学者矣!其将归见其亲也,余故道为学之难以告之。谓余勉乡人以学者,余之志也;诋我夸际遇之盛而骄乡人者,岂知余者哉!

    yú yòu shí jí shì xué 。jiā pín ,wú cóng zhì shū yǐ guān ,měi jiǎ jiè yú cáng shū zhī jiā ,shǒu zì bǐ lù ,jì rì yǐ hái 。tiān dà hán ,yàn bīng jiān ,shǒu zhǐ bú kě qū shēn ,fú zhī dài 。lù bì ,zǒu sòng zhī ,bú gǎn shāo yú yuē 。yǐ shì rén duō yǐ shū jiǎ yú ,yú yīn dé biàn guān qún shū 。jì jiā guàn ,yì mù shèng xián zhī dào ,yòu huàn wú shuò shī 、míng rén yǔ yóu ,cháng qū bǎi lǐ wài ,cóng xiāng zhī xiān dá zhí jīng kòu wèn 。xiān dá dé lóng wàng zūn ,mén rén dì zǐ tián qí shì ,wèi cháng shāo jiàng cí sè 。yú lì shì zuǒ yòu ,yuán yí zhì lǐ ,fǔ shēn qīng ěr yǐ qǐng ;huò yù qí chì duō ,sè yù gōng ,lǐ yù zhì ,bú gǎn chū yī yán yǐ fù ;sì qí xīn yuè ,zé yòu qǐng yān 。gù yú suī yú ,zú huò yǒu suǒ wén 。

    dāng yú zhī cóng shī yě ,fù qiè yè xǐ ,háng shēn shān jù gǔ zhōng ,qióng dōng liè fēng ,dà xuě shēn shù chǐ ,zú fū jun1 liè ér bú zhī 。zhì shě ,sì zhī jiāng jìn bú néng dòng ,yìng rén chí tāng wò guàn ,yǐ qīn yōng fù ,jiǔ ér nǎi hé 。yù nì lǚ ,zhǔ rén rì zài shí ,wú xiān féi zī wèi zhī xiǎng 。tóng shě shēng jiē bèi qǐ xiù ,dài zhū yīng bǎo shì zhī mào ,yāo bái yù zhī huán ,zuǒ pèi dāo ,yòu bèi róng chòu ,yè rán ruò shén rén ;yú zé wēn páo bì yī chù qí jiān ,luè wú mù yàn yì 。yǐ zhōng yǒu zú lè zhě ,bú zhī kǒu tǐ zhī fèng bú ruò rén yě 。gài yú zhī qín qiě jiān ruò cǐ 。

    jīn suī mào lǎo ,wèi yǒu suǒ chéng ,yóu xìng yù jun1 zǐ zhī liè ,ér chéng tiān zǐ zhī chǒng guāng ,zhuì gōng qīng zhī hòu ,rì shì zuò bèi gù wèn ,sì hǎi yì miù chēng qí shì míng ,kuàng cái zhī guò yú yú zhě hū ?

    jīn zhū shēng xué yú tài xué ,xiàn guān rì yǒu lǐn shāo zhī gòng ,fù mǔ suì yǒu qiú gě zhī yí ,wú dòng něi zhī huàn yǐ ;zuò dà shà zhī xià ér sòng 《shī 》《shū 》,wú bēn zǒu zhī láo yǐ ;yǒu sī yè 、bó shì wéi zhī shī ,wèi yǒu wèn ér bú gào ,qiú ér bú dé zhě yě ;fán suǒ yí yǒu zhī shū ,jiē jí yú cǐ ,bú bì ruò yú zhī shǒu lù ,jiǎ zhū rén ér hòu jiàn yě 。qí yè yǒu bú jīng ,dé yǒu bú chéng zhě ,fēi tiān zhì zhī bēi ,zé xīn bú ruò yú zhī zhuān ěr ,qǐ tā rén zhī guò zāi !

    dōng yáng mǎ shēng jun1 zé ,zài tài xué yǐ èr nián ,liú bèi shèn chēng qí xián 。yú cháo jīng shī ,shēng yǐ xiāng rén zǐ yè yú ,zhuàn zhǎng shū yǐ wéi zhì ,cí shèn chàng dá ,yǔ zhī lùn biàn ,yán hé ér sè yí 。zì wèi shǎo shí yòng xīn yú xué shèn láo ,shì kě wèi shàn xué zhě yǐ !qí jiāng guī jiàn qí qīn yě ,yú gù dào wéi xué zhī nán yǐ gào zhī 。wèi yú miǎn xiāng rén yǐ xué zhě ,yú zhī zhì yě ;dǐ wǒ kuā jì yù zhī shèng ér jiāo xiāng rén zhě ,qǐ zhī yú zhě zāi !

    励志,赠言,学习,